วันจันทร์ที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2556

ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลาง

บทนำระบบประสาทส่วนกลาง

  •   ระบบประสาทส่วนกลางประกอบด้วย สมอง(Brain)และไขสันหลัง(Spinal  cord)
  •   สารสื่อประสาท(neurotransmitter)ในระบบประสาทส่วนกลางที่พบมาก เช่น
-         Acetylcholine
-         สารพวกกรดอะมิโน เช่น gamma   aminobutyric acid(GABA),glycine,glutamate
-         สารพวก Amine เช่น cathecholamine(NE,dopamine)serotonin หรือ 5-HT และ histamine
-         สาร peptide เช่น opioids peptide
Receptor ที่มักพบในระบบประสาทส่วนกลางมี 2 ชนิด
1.       Inotropic rc.  เมื่อถูกกระตุ้นมีผลทำให้ไอออนต่างๆเช่น NA+,K+,Cl-,Ca2+ ไหลผ่านเข้าออกเซลล์ ตัวอย่างเช่น nicotic rc. , GABA rc. , glutamate rc.
2.       Metabrotopic rc. ทำงานเชื่อมกับ G protein แล้วทำให้มีการสังเคราะห์  secondary messenger หรือมีผลต่อการทำงานของเอนไซม์ ตัวอย่างเช่น muscarinic , adrenergic rc.

  •  สารสื่อประสาทชนิดกระตุ้น คือ สารที่จับกับ receptor แล้วทำให้เกิด depolarization ของเยื่อหุ้มเซลล์ เช่น aspartate , glutamate , histamine
  • ถ้าสารสื่อประสาทชนิดนั้นกระตุ้นทำให้เกิดการไหลของ NA+ , Ca2+ เข้าสู่เซลล์จะทำให้เกิด depolarization ของเยื่อหุ้มเซลล์
  • สารสื่อประสาททั้งที่เป็นกระตุ้นและยับยั้ง เช่น acetylcholine, NE, serotonin
  • ความแตกต่างระหว่างระบบประสาทส่วนกลาง(CNS) และระบบประสาทอัตโนมัติ(ANS)คือ
-         สารสื่อประสาทใน CNS มากกว่า ANS
-         มีจำนวน Synape ใน CNS มากกว่า
-         มีเซลล์ประสาทที่ทำหน้าที่ในการยับยั้ง(หลั่งสารสื่อประสาทชนิดยับยั้ง)มากกว่าใน CNS
      เพิ่มเติมระบบประสาทส่วนกลาง


วิดีโอระบบประสาทส่วนกลาง



ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลาง แบ่งได้ดังนี้


  1. ยานอนหลับและยาคลายกังวล (Sedative-hyptonic and anxioloytic drugs)
  2. ยากระตุ้นระบบประสาทส่วนกลาง (CNS stimulants)
  3. ยาต้านพาร์กินสัน (Antiparkinsonism drugs)
  4. ยาต้านชัก (Antiepileptic drugs)
  5. ยาต้านโรคจิต (Antipsychotic drugs)
  6. ยาต้านไมเกรน (Antimigrain drugs)
  7. ยาชาและยาสลบ (Anesthetic agents)
  8. ยาแก้ปวด (Analgesics and antagonists)
อ้างอิง :
อาจารย์ นุชนาท ประมาคะเต   ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลาง  
เอกสารประกอบการสอน รายวิชา เภสัชสำหรับการพยาบาล  
คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย

1 ความคิดเห็น:

  1. ขออภัยในเนื้อหาที่เหลือน่ะครับ เนื่องจากเนื้อหายังไม่เสร็จสมบูรณ์

    ตอบลบ